وقتی رئیس جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی، وزرا و نمایندگان مجلس به مطب برخی پزشک میآیند آنان چیزهای در گوش آنها می خوانند و این مسائل باعث میشود یک ذهنیتی برای آنان ایجاد شود.
دکتر علیرضا مرندی در گفتوگو با تسنیم، در پاسخ به این پرسش که حال پس از سالهایی که از انقلاب گذشته است و در طول این مدت برای انتخاب وزیر بهداشت دولتها نیز از پزشک استفاده کردهایم آیا بهتر نیست ما این حلقه را باز کنیم و کسی که رشته مدیریت خوانده است را به عنوان وزیر بهداشت انتخاب کنیم تا نگاهش همهجانبهتر باشد، اظهار داشت: این مسئله به این صورت نیست که حتماً وزیر بهداشت مدیر یا پزشک باشد بلکه این وزیر هر که باشد باید بینش صحیح در رابطه با سلامت داشته باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که ولی به دلیل مشکلات اداری که در کشور وجود دارد علاوه بر بورکراسیهای موجود بخشینگری و جزیرهای فکر کردن در تمام سطوح کشور وجود دارد و وزرای بهداشت از جمله خود شما با وجود تمام تلاشهایی را میکردید به دیوار بسته مواجه میشدید مثلاً ما ستاد مبارزه با مواد مخدر داریم و کلی هم شوراهای عالی داریم و وقتی قرار است وزیر و رئیس جمهور در این جلسات شرکت کنند که نمیکنند دیگر عملاً در یک جاکار قفل میشود و در یک حوزه کلان مثلاً از طریق رهبری و یا فرا تر از آن می طلبد به این موارد رسیدگی شود، گفت: بنده این مبحث را قبول داریم که مقداری پزشکسالاری در کشور وجود دارد و این را مسئولین پر و بال دادهاند به هر حال پزشکی یک جایگاه بخصوص و قداستی دارد و مردم نیز برای آن ارزش قائل هستند و همچنین در این زمینه تیزهوشترین افراد در کنکورها موفق میشوند وارد پزشکی شده و تیزهوشان این گروه نیز میتوانند تخصص و فوقتخصص پزشکی را کسب کنند.
دکتر مرندی ادامه داد: بنابراین وقتی رئیس جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی، وزرا و نمایندگان مجلس به مطب برخی پزشک میآیند آنان چیزهای در گوش آنها می خوانند و این مسائل باعث میشود یک ذهنیتی برای آنان ایجاد شود، مثلأ کسی که متخصص قلب است همیشه عنوان میکند که تجهیزات حوزه درمان قلب وجود ندارد و یا اینکه متخصص سرطان نیز در زمینه داروهای سرطانی یا پتاسکن سفارش میکند و در نهایت آن متخصص مغز و اعصاب نیز سفارش MRI و سیتیاسکن میدهد و این موارد میشود ذهنیتهایی که در ذهن وزیر و یا رئیس جمهور تلقی خواهد شد و شاید همان لحظه نیز دستور تهیه MRI دهند.
وی بیان داشت: در حالی که اگر همان کاری که اول انقلاب صورت پذیرفت و خیلی از کشورهای دیگر نیز آن را انجام دادند باید ادامه یابد مثلاً ما کشورهای ضعیف اقتصادی از جمله سریلانکا در آسیا را داشتیم یا کاستاریکا و کوبا در آمریکای جنوبی و چین سابق و همچنین برخی از ایالتهای هندوستان که آمدند و سرمایهگذاری روی سلامت کردند مبنی بر اینکه اول به عوامل اجتماعی سلامت توجه کردند و عنوان داشتند همه کودکان باید به مدرسه بروند و هیچ دانشآموزی حق نداشت که از مدرسه بیرون بماند ولی ما با تمام تلاشهایی که در این زمینه کردهایم متاسفانه بچههای 6 تا 10 سال ما در مدرسه نیستند و این مسئله وحشتناک است ولی این کشورها این مباحث را به صورت کلی حل کردند.
دکتر مرندی تصریح کرد: همه بچهها باید به مدرسه بروند و خانواده نباید آنها را به عنوان کمک گرفتن در کشاورزی و یا موارد دیگر از مدرسه بیرون بکشند درحالیکه این سرمایهگذاری برای بچهها در آن کشورها جهت دخترها بیشتر بوده و تعیین شده است که این بچهها باید حتماً 12 کلاس را به صورت اجباری و رایگان تحصیل کنند و در آموزشهای دبستان و دبیرستان پیشگیری در حوزه سلامت به آنان ارائه میشود. یعنی کسی که دیپلمش را میگیرد کلی آگاهی دارد که چگونه سلامت خود و خانوادهاش و جامعه خود را کنترل کند، سلامت سبک زندگی از نظر پزشکی نیز آن است که غذای افراد مطلوب باشد و فعالیت بدنی داشته باشد، سیگار نکشد، مشروب ننوشند، مواد مخدر مصرف نکنند و در نهایت استرس نیز نداشته باشند و اگر این سرمایهگذاریها روی این مباحث باشد میتوان از بیماریهای غیرواگیر جلوگیری کرد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: ما در کشور کلی آمار مبتلایان دیابت داریم که به بیش از 10 میلیون نفر رسیده است، کلی هم بیمار قلبی در کشور وجود دارد و همچنین بیماریهای سرطان؛ در حالیکه تمام آن قابل پیشگیری است حتی اگر تمام سرطانها قابل پیشگیری نباشد حداقل 40 درصد آن قابل پیشگیری است و همه آن با رژیم غذایی مناسب، شرایط بدنی سالم، نکشیدن سیگار و مصرف نکردن الکل و مواد مخدر امکانپذیر است.
وزیر اسبق بهداشت ادامه داد: بنابراین انجام این کارها بسیار آسانتر است نسبت به هزینهکردنهای تجهیزات پزشکی و نباید هر سال میلیاردها دلار برای ورود داروهای آنچنانی و تجهیزات پزشکی هزینه کنیم و باید هر وزیر بهداشتی که چه بخواهد پزشک و یا غیرپزشک باشد و در دولت آینده مسئولیت بپذیرد بینش خود را در این زمینه اصلاح کند، حتی رئیس جمهور نیز باید بینش خود را نسبت به حوزه سلامت تغییر دهد زیرا آن زمان کشور ما میتواند به آینده سلامت امیدوار باشد که انسانهایش سالم باشند و اگر بیمار نشوند توانمندیهای اقتصادی آنان نیز بالا میرود.
دکتر مرندی اظهارداشت: مقام معظم رهبری در این مقوله در سالهای اخیر عنوان کردهاند که کشور ما در 50 سال آینده باید حرف نخست را در دنیا بزند و حال اگر میخواهیم ایران حرف نخست را در دنیا بزند باید مانند همه کشورهایی که در این مقوله با سرعت حرکت میکنند باید مردم ایران سالم باشند، مثلا در مقوله همین شیر مادر وقتی جنین در رحم مادر است به سلامتش باید توجه شود و به پدر و مادر آموزش داده شود که با نوزاد و کودک چگونه برخورد شود تا فرزندانمان چگونه غذا خوردن مناسب، پیادهروی، سیگار نکشیدن و مصرف نکردن مشروبات را فرا گیرند تا سلامت آنان ارتقاء یابد.
ارتقای سلامت جامعه کار سختی نیست و پول زیادی نیز نمیخواهد
نماینده مجلس شورای اسلامی بیان داشت: ارتقای سلامت جامعه کار سختی نیست و پول زیادی نیز نمیخواهد، همان چیزی که اوایل انقلاب با راهاندازی شبکه خانههای بهداشت صورت پذیرفت، با وجود آنکه جنگ بود و اعتبارات زیادی نداشتیم، نفت را نیز به دلیل بمباران نمیتوانستیم استخراج کنیم و فقط روزی یک میلیون بشکه استخراج میشد و با تبانی کشورهای تولید کننده نفت و غربیها قیمت نفت نیز به 6 تا 7 دلار کاهش یافته بود که 1.5 دلار از این پول نفت نیز هزینه استخراج میشد و با آن مقدار درآمد کم و با توجه به عدم صادرات غیرنفتی ما بایستی هم جنگ را اداره میکردیم که اولویت کشور بود و هم کارهای دیگر کشور را باید سروسامان میدادیم.
ارتقاء سلامت روستاییان نسبت به سلامت شهرها با راه اندازی خانه های بهداشت
وی تصریح کرد: با وجود تمام این مسائل اقتصادی نظام شبکههای بهداشتی در کشور راهاندازی شد و وقتی بنده در سال 63 وزیر بهداشت شدم در مدت کوتاهی برای اجرای طرح خانههای بهداشت اقدام کردیم البته جامعه نیز به راحتی آن را نمیپذیرفت و ما باید میرفتیم و با ائمه جمعه و نمایندگان مجلس صحبت میکردیم و آنها نیز این مقوله را نیز به شدت رد میکردند زیرا عنوان میداشتند که ما بیمارستانهای مدرن میخواهیم و خانه بهداشت دیگر چیست و وقتی نمونههای این خانه بهداشت در استانها ساخته شد آنچنان استقبال از آن صورت پذیرفت که این خانههای بهداشت یک ارزش شد و به سرعت این خانههای بهداشت شاخصهای بهداشتی کشور را بهبود بخشید و وضعیت سلامت روستاییان در مدت چند سال به مراتب بهتر از وضعیت سلامت در شهرها شد.
دکتر مرندی عنوان کرد: حال اگر پزشک یا غیرپزشک وزیر بهداشت آینده شد یا معاونتهای وزارتخانه و روسای دانشگاهها را بر عهده گرفتند باید در مقوله تامین تغذیه مناسب مردم و ارتقای فعالیتهای تحرکی بدنی افراد تلاش کنند بطوریکه یک زن خانهدار نیز بتواند شرایطی برای آن فراهم شود تا در یک محیط مناسب پیادهروی کند تا چاق نشود و همه این موارد باعث میشود نسل بعدی کشور در حوزه سلامت با فراگرفتن آموزش مناسب سلامتشان تضمین شود و این مقولهها نیز سرمایههای زیادی نمیخواهد.
وزیر اسبق بهداشت خاطرنشان کرد: شاید تجهیزات پزشکی یک ظاهر آراستهای داشته باشد و جذبه خاصی ایجاد کند که متاسفانه همه نیز دنبال این زرق و برق هستند و اگر وزیر بهداشت آینده این اعتقادات پیشگیری در حوزه سلامت را نداشته باشد مسلماً نمیتواند دغدغههای سلامت مردم را به رئیس جمهور، وزراء و نمایندگان مجلس منتقل کند و متاسفانه هر کسی که بیاید و بگوید در شهر ما دستگاه MRI میخواهیم یا درخواستهای دیگر در حوزه دارو می خواهیم که پشت پرده آن نیز سوءاستفاده برخی شرکتها وجود دارد یک افسارگسیختگی عظیم در حوزه سلامت به وجود میآید.
وی بیان داشت: مثلاً بنده با 400 میلیون دلار در دوران وزارت خودم میتوانستیم نیاز دارویی کشور را تامین کنیم ولی در حال حاضر با 2.5 میلیارد دلار نیز نمیتوانیم نیازهای دارویی کشور را تامین کنیم. زیرا رفتهایم به دنبال تامین تجهیزات و داروهای گرانقیمت و این اشکال کار حوزه سلامت است و وقتی صحبت از اقتصاد مقاومتی میکنیم باید از این ریخت و پاشهای زیاد جلوگیری کنیم، مشاهده میکنیم این داروهای سرطانی که میلیونها دلار هزینه آن میشود براساس آمارها و تحقیقات محققان عمر یک بیمار را فقط دو هفته افزایش میدهد در حالی که با توجه به عوارض داروهای سرطان زندگی این بیماران نیز مصیبتبارتر نیز میشود.
دکتر مرندی با اشاره اینکه با وجود اینکه صدها میلیون دلار در این مقوله هزینه میکنیم تا عمر یک بیمار مبتلا به سرطان دو تا 4 هفته افزایش یابد، گفت: این در حالی است که سرمایه و بودجه وزارت بهداشت در حال حاضر در این مقوله صرف میشود و واکسیناسیونی که در گذشته به خوبی صورت میپذیرفت متاسفانه امروز شاهد آن هستیم که بسیاری از مردم دسترسی آنها به واکسن محدود شده است و براساس گفته معاونت بهداشتی وزیر بهداشت مردم باید امروز از جیب خودشان جهت تزریق این واکسنها پول بپردازند. در حالی که واکسیناسیون طبق قانون اساسی رایگان و اجباری است.
وی در پاسخ به این پرسش که هنوز هم نتوانستهایم برخی بیماریها مانند مالاریا را حذف کنیم، گفت: عرض بنده هم همین است، ما نتوانستیم اولویتها را درست تشخیص دهیم آن چیزی را هم که خودمان داریم مانند واکسیناسیون که در دنیا مطرح بودیم را نیز در حال از دست دادن هستیم.
نظر شما